The Diet of the Mrepog

La Dieto de la Mrepogo

(c) 1994 Jim Henry III

Animals are commonly classified according to their diet as
Herbivores, if they eat only plants, Carnivores, if they eat only
the flesh of other animals, or Omnivores, if they are not so
choosy.  (There are also the rarer Lithivores, which eat rock or
dirt, and Negavores, which did not eat at all and are now
extinct.)  None of these appelations quite fits the Mrepog.  It
would be wrong to call it a Carnivore, for it will eat turnip
greens.  It would not be accurate to say that it is a Herbivore,
for it eats the brains and the livers of human beings.  But to
call it an Omnivore would be misleading, if technically accurate,
for it will eat nothing other than these.  A swarm of insects
called prehovoc inhabit a hollow place in the exterior of its
shell, and eat the portions of human beings that the Mrepog
disdains to eat.  Another swarm of insects called bresedari lives
in another hollow in its shell and eats the nether parts of
turnips after the Mrepog has eaten the greens.

Bestoj estas enklasigataj laux ilia dieto kiel
Plantmangxantoj, se ili mangxas nur plantojn, Karnomangxantoj,
se ili mangxas nur karnon de aliaj bestoj, aux
Cxiomangxantoj, se ili ne estas tiel selektema.  (Ekzistas
ankaux la pli raraj Sxtonomangxantoj, kiuj mangxas rokojn kaj
grundon, kaj la malfelicxaj Nenimangxantoj, kiuj mangxis
nenion kaj mortis cxiuj.)  Nenio el tiuj nomoj tauxgas por la
Mrepogo.  Malpravus nomi gxin Karnomangxanton, cxar gxi
mangxas la folierojn de napoj.  Oni ne povas vere diri ke gxi
estas Plantmangxanto, cxar gxi mangxas la cerbojn kaj
hepatojn de homoj.  Sed estus trompeme, kvankam gxuste, nomi
gxin Cxiomangxanton; cxar gxi mangxas nenion krom tiuj.  Aro
de insektoj nomataj Perhovokoj logxas kavon en dekstra
flanko de gxia sxelo, kaj mangxas la aliajn partojn de homoj
kiujn la Mrepogo ne sxatas.  Alia aro de insektoj, nomataj
Bresdarioj, logxas kavon en maldekstra flanko kaj mangxas
subparton de napo post kiam la Mrepogo mangxis verdpartojn.

   It is a remarkable thing to see the Mrepog (for there is
only one) carefully cleaning the brain and liver of its meal
with its knifelike appendages, to avoid eating anything
other than its chosen delicacies.  Scarcely less remarkable
is its dainty handling of turnips, dividing them so finely
as to avoid wasting a speck of the greens but never letting
the tiniest morsel of the tuber pass its jaws.  The Mrepog
will not under any circumstances hurry its meal, so if your
companion has been killed by it, you have a very good chance
of making good your escape while he cleans your late
friend's brain and liver.  You are also safe if it is busy
slicing or eating a meal of turnip greens.  Some travellers
have found safety from the pursuing Mrepog by tossing a
number of turnips within easy reach of his knives, but at
other times this is of no avail.  Perhaps in these cases he
has glutted himself on turnip greens and will dine on
nothing but human brain and liver.

Estas rimarkinda vidi la Mrepogo (cxar estas nur unu)
zorgeme puriganta la cerbon kaj hepaton kun gxiaj trancxilecaj
manoj, por eviti mangxi ion ajn ekster gxiaj selektitaj
belgustajxoj.  Ne malpli rimarkinda estas gxia lerta manumado
pri napoj, trancxanta ilin tiel nete por ne perdi eron el la
verdpartoj, sed neniam lasi eron el la radiko eniri gxian
makzelon.  La Mrepogo nenial hastos gxian mangxon, do se iam
ajn via kunulo estas jxus mortigita de gxi, vi povas fugxi dum la
Mrepogo purigas lian cerbon kaj hepaton.  Vi povas eldangxerigxi
per jxeti napojn malantaux vi dum via fugxado; eble la Mrepogo
haltos por purigado kaj mangxo.  Sed kelkfoje tio ne
helpas. Eble la Mrepogo jxus mangxis multajn napojn,
kaj volas mangxi nur homan cerbon kaj hepaton.

   Peasants protect themselves against the Mrepog by planting a
row of turnips to encircle their garden and home, with little
bells tied to the greens.  If the Mrepog should stop to partake
of a turnip or two, the bells will ring, alerting the householder
and his family that they may take flight.

Kamparanoj singardas kontraux la Mrepogo per planti napojn
cxirkaux iliaj domo kaj gxardeno, kun sonoriletoj pendantaj de la
verdpartoj; se la Mrepogo haltas por mangxeti, la sonoriloj
sonoros, kaj lertigos la domanojn por ke ili povu fugxi.

   The Mrepog can be killed, though this is difficult, but this
will cause its lone egg, hidden somewhere in the wilds where no
man goes, to hatch out and replace it.  It is said that the folk
of Trath once killed the Mrepog by baiting it with an ape, shaven
and dressed up like a man; when the Mrepog ate the ape's brain,
it died of shock before it could clean the liver.  However, the
new young Mrepog went straightaway to Trath and glutted itself on
hundreds of that city's citizens before departing the city in
search of peasants' turnip gardens.  As may be seen from this
story, the Mrepog seems to have some sort of ancestral memory,
though the details of how it works are unknown.

Malfacile estas mortigi la Mrepogon, kaj, se oni sukcesas,
gxia sola ovo, kasxita ie en senhomaj kamparoj, elovigos junan
Mrepogon.  Oni diras ke la urbanoj de Tratjo unufoje
mortigis gxin tiumetode: ili kaptis simion, razis
gxian hararon, kaj vestis gxin kiel homon.  Kiam la
Mrepogo mangxis la simian cerbon, tiumomente gxi mortis
pro sxoko antaux ol gxi povis purigi la hepaton.  Sed la nova juna
Mrepogo iris tuj Tratjen, kaj satmangxegis centojn da
urbanoj antaux ol gxi iris el la urbo por sercxi napjxardenojn de
kampanaroj.  Sxajnas ke la Mrepogo havas ian patraran memoron,
sed oni malscias kiel gxi funkcias.